ELEKTRONİK SİGARA
Yerli tütünüyle kendi sigarasını kendi üreten, zamanında memuruna, işçisine, askerine tütün istihkakı vermiş olan bir devletin sigarayla savaşması büyük bir gelişmedir aslında.
Zararları kanıtlanmış bağımlılık yapan bu ürünün devlet eliyle üretilip dağıtılması, ekonomik anlamda yüksek getirisi olan bu ticaretten sonrasında vaz geçmesi büyük bir fedakârlık. İşin aslında sigaraya bağlı hastalıkların devlet tarafından sağlanan sağlık hizmetlerinin giderlerini sigara satışından elde edilen gelirlerin genelinden fazla oranda katlaması bu kararda etkili midir bilinmez. Mantıken baktığımızda bir devletin halkının sağlığını düşünüp sigara karşıtı bir tutum sergilemesi son derece takdire şayandır. Tabi gerçek buysa…
Tabi bu takdir bahsi geçen devlet yıllarca tütün ticaretinden kazanç elde eden üreticisine farklı üretim imkânları sunduysa. Kendi tekelin deki üretimin tamamını devlet dışı imalatçıların insafına ve kontrolüne bırakmayıp belirli bir standart getirdiyse. Ürünün üzerinden bağımlılarına eziyet misali ürün maliyetinin yüzlerce katı vergiyi dayayıp kasasına indirmiyorsa. Vergi yükü dolayısıyla şişmiş ürün fiyatlarını fırsat bilenlerin yasadışı ürünlerin kaçak olarak ülkeye sokmasına göz yummuyorsa geçerlidir.
Şartlar böyle olursa sigara aleyhinde getirilen kullanım alanı yasakları anlam kazanır. Sigara karşıtı kampanyaların televizyon spotlarının anlamı büyür. Bu kamu spotlarında dedesine sigara kullanırken pis diyen torun, camiye giderken son kalan sigaralarını kırıp atan adam mizah unsuru olmaz. Bu arada hepimiz biliyoruz ki o adamlar var ya, sigara içerken yakaladığı oğlu kendine cevap verirse hem sigara içtiği için hem de karşılık verdiği için dayak atmaktan geri durmaz.
İnsanlık tarihinin önemli bir döneminden beri tütün ve benzeri ürünlerin ne şekilde neden kullanıldığını derinlemesine bilmesem de. Tütün ve bağımlılık yapan diğer maddelerin bir başka ismi daha var. Zararları baskılı bir biçimde anlatıla gelse de bu maddeler aynı zamanda KEYİF VERİCİ maddeler. İnsanların keyfine düşkünlüğü tüm çabalara rağmen bu ürünlerin kullanımını engelleyemiyor. Anlık keyifler her zaman insanların uzun vadede göreceği zararlardan cazip geliyor bu keyfine düşkün ahali bir biçimde bu keyif verici maddeleri kullanıyor.
Teknolojinin günlük hayatı işgal etmesi ve her alanda yaşanan değişim rüzgârları sigara üreticilerini de uzun zamandır etkisi altına almış durumda. Sigara kullanıcıları baskılarla yıldırılmaya çalışılırken alternatif ürünler piyasaya çıkıp duruyor. Sigara kullanan kişi neredeyse vatandaşlık hakları elinden alınacak duruma gelmişken birde elektronik sigara işi çıktı karşımıza. Sigara içenler çılgınca linç ediliyor, tiryaki vergileri devleti finanse ediyor ancak bu elektronik sigara tamamen kontrolsüz biçimde her yerde tedarik edilebilir durumda.
Elektronik sigara ne mene bir icatsa kullanmaya başlayan kişiler sanki sınıf atlıyor. Devlet kısa zamanda bu ürün içinde bir iyilik düşüneceğini beyan ede dursun elektronik sigaraya başlayan bir acayipleşiyor. Sorulursa normal sigaradan çok daha zararsız olduğu iddia edilen bir ürün. Bir yandan otomatik nargile gibi.
Bu ürünü kullanmaya başlayan kişi eskiden sobalı evde yaşamış sonra kaloriferli eve geçmiş edasında yaşıyor. Sürekli bir övgü… ‘’Kül derdi yok, ateş aramıyorsun diye başlayan anlatımlar, yok efendim içine bin bir türlü zehri çekmiyorsun’’ a kadar uzuyor. Sigara kokusu sobanın üstünde pişen kestane kokusu gibi anılarda kalıyor onlar için.
Normal sigara kullanıcıları ilkel birer taş devri insanına dönüşürken teknolojik bir aletin kullanıcısı olan bu kişiler uzay çağında yaşıyor artık. İşin daha ilginç kısmı ise kendini sigara içmiyor zannediyor.
İnsanlar her hâlükârda bir keyif verici her maddenin keyfine bağımlı olmaktan mütevellittir. Devletse keyif verici ürünlerin keyfine bağımlı bu kişilerden aldığı vergilerle keyiflenmekte. Yakında dijital sigara vergisi gelmesi yakındır.
Aykut Çavdar
